Stress là trạng thái mệt mỏi, căng thẳng khi cá sống trong những điều kiện sống khắc nghiệt như nhiệt độ nước tăng, giảm bất thường; hàm lượng oxy giảm thấp; khí độc tăng cao và độ mặn thay đổi đột ngột. Khi bị stress cá sẽ giảm sức đề kháng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, giảm tuổi thọ và làm tăng khả năng mắc bệnh của cá. Vì vậy, bà con cần tìm hiểu và nắm rõ các nguyên nhân cũng như chủ động phòng tránh để giảm thiểu thiệt hại.

Dấu hiệu cá bị stress

Khi bị stress, dấu hiệu đầu tiên có thể nhận thấy là cá bơi lờ đờ, bất động trên mặt nước. Cá không ăn hoặc ăn ít hơn bình thường. Một số con ở phần gốc vây sẽ xuất hiện những vết xung huyết, cá bỏ ăn và phản ứng chậm chạp hơn thường ngày.

Nguyên nhân khiến cá bị stress

Thay đổi thời tiết, khí hậu: thời tiết nắng gắt kéo dài, trời âm u, mưa nhiều ngày.
Thay đổi thức ăn đột ngột.
Nuôi ghép.
Vận chuyển, nuôi nhốt: quá trình vận chuyển cá giống, sang cá.
Thả cá không đúng cách: thả cá vào thời điểm không thích hợp.
Đăc biệt là nuôi cá công nghệ cao: Khi mật độ nuôi quá dày mà các yếu tố môi trường không đảm bảo là nguyên nhân làm cá bị stress.
Dùng thuốc quá liều quy định: xử lý nước bằng hóa chất quá liều hoặc hóa chất gây độc cho cá…
Chất lượng nước kém: thiếu oxy, pH cao, khí độc H2S, NO2, NH3 vượt ngưỡng, chất rắn lơ lửng, hàm lượng kim loại cao…
Cá bị bệnh: Cá bị nhiễm bệnh do ký sinh trùng, vi khuẩn hay virus.

Tác hại của stress

Stress là nguyên nhân chính làm mất đi lớp nhầy của cá. Chất nhầy ( lớp chấy nhờn) là rào cản vật lý đầu tiên ức chế sự xâm nhập của sinh vật gây bệnh từ môi trường vào cá. Nó cũng là một rào cản hóa học, có chứa enzyme và các kháng thể có thể giết chết các sinh vật gây bệnh xâm nhập. Chất nhầy cũng bôi trơn cá, giúp chuyển động của chúng dễ dàng trong nước và quan trọng đối với sự điều hòa áp suất thẩm thấu. Stress gây hại thầm lặng cho cá nhưng cũng rất nguy hiểm bởi cá bị stress trao đổi chất bị rối loạn, dẫn đến mất khoáng, giảm hấp thu dưỡng chất, tiêu hóa giảm; bơi lội kém, giảm bắt mồi; tăng trưởng chậm, giảm sức đề kháng. Dẫn đến, cá còi cọc dễ mắc bệnh, chết hàng loạt và nếu không khắc phục kịp thời sẽ giảm năng suất và sản lượng thu hoạch.

Xử lý khi cá bị stress

- Khi phát hiện những dấu hiệu cho thấy cá bị stress, ngay lập tức thay nước mới cho ao nuôi.

- Sử dụng các biện pháp sục khí để tăng cường hàm lượng oxy trong ao nuôi.

- Bổ sung VITAMIN C35 bằng cách trộn cho cá ăn hoặc C TẠT trực tiếp xuống ao nuôi.

- Sử dụng các chế phẩm sinh học để xử lý môi trường nước, tạo môi trường tốt nhất cho cá phát triển.

Biện pháp phòng chống cá bị stress

- Ngay từ giai đoạn chuẩn bị ao, cần tẩy và dọn ao nuôi kỹ trước khi thả cá, bón vôi CaCO3 hoặc Ca(OH)2, phơi ao để diệt mầm bệnh.

- Chọn mua cá giống khỏe mạnh, rõ nguồn gốc, không bị nhiễm các mầm bệnh. Cá mới bắt về phải được cách ly kiểm dịch kỹ càng.

- Kiểm soát tốt quá trình vận chuyển cá từ ao ương đến ao nuôi thịt, đồng thời kiểm tra môi trường nước vận chuyển cá cẩn thận. Trước khi thả nuôi, tắm cá bằng muối 3% để sát trùng vết thươn do vận chuyển.

- Cho cá ăn vừa đủ, thức ăn đảm bảo số lượng và chất lượng trong khẩu phần, tránh dư thừa thức ăn làm ô nhiễm nguồn nước.

- Bổ sung các loại vitamin trộn vào thức ăn để tăng đề kháng, phòng tránh stress cho cá khi thời tiết thay đổi, khí hậu, thời tiết nắng nóng, lúc chuyển mùa....

- Cung cấp đủ quạt nước đảm bảo oxy, ở vùng rìa chất thải tối thiểu 4ppm.

- Sử dụng các chế phẩm men vi sinh để xử lý môi trường nước ao nuôi định kì.