Hiện nay, ngày càng có nhiều sự quan tâm đến việc sử dụng vi khuẩn có lợi, vì vậy mà chế phẩm sinh học như một chiến lược thay thế cho các hợp chất kháng khuẩn để phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh trong nuôi trồng thủy sản. Những vi khuẩn tự nhiên này phát huy tác dụng có lợi của chúng đối với vật chủ thông qua việc cạnh tranh, loại trừ các vị trí bám dính trong thành ruột, cạnh tranh với vi khuẩn gây bệnh để lấy chất dinh dưỡng và kích thích hệ thống miễn dịch của vật chủ. Ở cấp độ động vật, chế phẩm sinh học cải thiện sự tăng trưởng về tỷ lệ sống của thủy sản bằng cách thay đổi cộng đồng sinh vật liên quan đến vật chủ hoặc môi trường xung quanh.

Trong nuôi trồng thủy sản, vi khuẩn có lợi không chỉ được sử dụng trong các ứng dụng thức ăn chăn nuôi để cải thiện sự cân bằng vi sinh đường ruột của động vật thủy sản mà còn được sử dụng trong những ứng dụng xử lý môi trường nước nuôi. Khi được bổ sung vào môi trường nước, một số vi khuẩn có lợi hoạt động như tác nhân xử lý sinh học bằng cách cải thiện chất lượng nước và điều kiện ao nuôi đồng thời giảm thiểu suy thoái môi trường.

CẢI THIỆN HỆ TIÊU HÓA, TĂNG CƯỜNG SỨC KHỎE NGĂN CHẶN MẦM BỆNH

- Hệ vi sinh vật đường ruột được thiết lập tốt là yếu tố quan trọng đối với sự tăng trưởng và sức khỏe của động vật thủy sản, vì hệ vi sinh có tác động đến dinh dưỡng, ngăn ngừa nhiễm trùng gây bệnh, ảnh hưởng đến tính toàn vẹn về chức năng của các cơ quan tiêu hóa và sự phát triển của hệ thống miễn dịch. Do vậy, quản lý tốt hệ vi khuẩn đường ruột là một việc quan trọng nhằm nâng cao khả năng ngăn ngừa nhiễm trùng từ các mầm bệnh đường ruột và đảm bảo tiêu hóa hiệu quả các chất dinh dưỡng giúp các chỉ số tăng trưởng hoạt động phát triển tốt. Điều này có thể thực hiện bằng cách lựa chọn các chủng vi sinh vật gây bệnh tiềm ẩn như sau:

Cạnh tranh loại trừ các vi khuẩn gây bệnh: sự kết dính và khu trú của bề mặt niêm mạc có thể là cơ chế bảo vệ chống lại các tác nhân gây bệnh thông qua việc cạnh tranh các vị trí bám cũng như cạnh tranh chất dinh dưỡng.
Thay đổi điều kiện môi trường trong ruột: tăng sản xuất axit béo bay hơi và lactate dẫn đến giảm độ pH, do đó giúp ức chế mầm bệnh.
Sản xuất các hợp chất ức chế: các chủng vi khuẩn khác nhau thể hiện các hoạt động kháng khuẩn chống lại mầm bệnh thông qua sản xuất lactoferri, lysozyme, bacteriocins....
Điều hòa phản ứng miễn dịch đường ruột: Hệ thống miễn dịch không đặc hiệu có thể được kích thích bằng men vi sinh. Thuốc kích thích miễn dịch thay đổi tùy theo phương thức hoạt động và cách chúng được sử dụng.

CẢI THIỆN CHẤT LƯỢNG NƯỚC

- Hệ vi sinh vật của động vật thủy sản thay đổi thường xuyên, trong môi trường nước, mầm bệnh tiềm ẩn có thể tự duy trì và nhân lên độc lập với vật chủ. Không chỉ nắm bắt được về các liên hệ của vi sinh vật với môi trường mà cần phải hiểu rõ các tác động của môi trường do hoạt động nuôi trồng thủy sản gây ra. Tỷ lệ cho ăn và sinh khối cao của nuôi tôm thâm canh tạo ra một lượng lớn chất thải hữu cơ trong môi trường nước, sự tích tụ và phân hủy của các hợp chất hữu cơ này dẫn đến việc giảm lượng oxy trong nước, góp phần tạo điều kiện hình thành các chất chuyển hóa độc hại.

- Nito dư thừa trong đất và nước có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng liên quan đến chất lượng nước bị suy giảm. Sự gia tăng của các hợp chất độc hại cũng góp phần làm thay đổi thành phần vi khuẩn trong nước hoặc trong đất của ao nuôi, đặc biệt làm tăng sự hiện diện của các vi khuẩn gây hại làm ảnh hưởng đến sự phát triển của động vật thủy sản nuôi. Việc áp dụng chế phẩm sinh học và vi sinh vật phân hủy sinh học vào ao nuôi ngày càng được quan tâm. Loại công nghệ sinh học này được gọi là " xử lý sinh học " - một cách tiếp cận thân thiện với môi trường để cải thiện năng suất tôm và điều kiện ao nuôi, đồng thời giảm thiểu suy thoái môi trường.